Biskup Wacław Świerzawski urodził się w Złoczowie w Archidiecezji Lwowskiej 14 maja 1927 roku. W warunkach wojennych ukończył jedyną akceptowaną przez okupanta średnią szkołę handlową (1943) i równocześnie zdobył formację intelektualną na tajnych kompletach w liceum humanistycznym (matura w roku 1944). W roku szkolnym 1943/44, aby uniknąć wywozu na roboty przymusowe do Rzeszy, pracował jako kościelny w kościele parafialnym w Złoczowie. Studia teologiczne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym we Lwowie (od 1945 roku przeniesionym do Kalwarii Zebrzydowskiej) i 11 grudnia 1949 roku otrzymał święcenia kapłańskie z rąk Arcybiskupa Metropolity Lwowskiego Eugeniusza Baziaka. Odtąd pełnił posługę kapłańską w duszpasterstwie i na polu naukowym.

Jako duszpasterz, pracował w katedrze św. Jakuba Apostoła w Nysie na Ziemiach Zachodnich, dokąd zostali repatriowani rodzice, a potem jako wikariusz w Cieszanowie, resztce Archidiecezji rodzimej. Podczas studiów prawniczych w Warszawie był przez pięć lat (1952 - 1957) kapelanem u sióstr dominikanek-misjonarek w Zielonce koło Warszawy, gdzie równocześnie posługiwał wiernym. W roku 1956 powołał tam do istnienia wspólnotę życia konsekrowanego w świecie. W latach 1957 - 1965 pracował w kolegiacie św. Anny w Krakowie jako duszpasterz akademicki. Od roku 1968 aż do wyboru na stolicę biskupią w Sandomierzu był związany z kościołem św. Marka Ewangelisty w Krakowie, tworząc w nim ośrodek duszpasterstwa liturgicznego przy założonym przez kardynała Karola Wojtyłę Instytucie Liturgicznym.

Jako rektor kościoła św. Marka, przeprowadził gruntowny remont świątyni i przylegającego do niej Domu Księży Emerytów (którego był dyrektorem w latach 1980 - 1985), a równocześnie prowadził intensywną formację wspólnoty gromadzącej się w kościele, głosił homilie, kazania, katechezy dla dorosłych i rekolekcje do kapłanów, kleryków i wspólnot konsekrowanych. Nadal prowadził tam duszpasterstwo akademickie i stworzył w kościele św. Marka ośrodek duszpasterstwa akademickiego dla studentów Papieskiej Akademii Teologicznej. W roku 1971 założył drugą wspólnotę życia konsekrowanego w świecie. Zatroszczył się o podtrzymanie kultu (urządził izbę pamiątek i kaplicę "Giedroycianum" z cotygodniową Mszą świętą) i uroczysty obchód, po nowennie lat i miesięcy, 500-lecia śmierci (1985) bł. Michała Giedroycia, zakrystiana i zakonnika z działającego przy tym kościele do XIX wieku konwentu białych augustianów "marków". W roku 1989 zorganizował przy kościele św. Marka katechumenat (przygotowanie dorosłych do chrztu, bierzmowania i Eucharystii) i ekipę katechistów. Reaktywował w tym celu (1989) Bractwo św. Zofii z piętnastego wieku (które przerwało swoją działalność w 1939 roku) i w roku 1990 założyłZgromadzenie Sióstr Świętej Jadwigi Królowej Służebnic Chrystusa Obecnegodla posługi w katechumenacie. Dla kultywowania i szerzenia wartości związanych z osobą i dziełami Pani Wawelskiej założył w Krakowie w roku 1996 Sodalicję Świętej Jadwigi Królowej. Celem Sodalicji jest katolicka formacja ludzi kultury oraz młodzieży, zwłaszcza z liceów, drużyn harcerskich czy innych grup młodzieżowych mających za patronkę św. Jadwigę Królową, a także wiernych z parafii Jej poświęconych.

Wątek duszpasterski jest w życiu Księdza Biskupa Wacława Świerzawskiego ściśle związany z pracą naukową. Magister teologii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1950, praca na tematCzy świat jest wieczny) i magister prawa kanonicznego Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie (1954,Prawo małżeńskie na sejmach Królestwa Polskiego/1815 - 1830/), uzyskał po ukończeniu benedyktyńskiego Instytutu Liturgicznego św. Anzelma w Rzymie tytuł doktora teologii (1968) na postawie pracyFaith and Worship in the Pauline Commentaries of Saint Thomas Aquinas(Wiara i kult w komentarzach św. Tomasza z Akwinu do Listów św. Pawła). W roku 1975, po przedstawieniu rozprawy habilitacyjnej zatytułowanejDynamiczna "pamiątka" Pana. Eucharystyczna anamneza Misterium Paschalnego i jego egzystencjalna dynamika, otrzymał stopień doktora habilitowanego i został docentem i kierownikiem katedry teologii liturgii a także kuratorem katedry homiletyki na Papieskim Wydziale Teologicznym. Przez pół roku (1978) wizytował naukowe i duszpasterskie ośrodki liturgiczne Stanów Zjednoczonych. W roku 1981 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego, zaś w roku 1989 profesora zwyczajnego, zostając dodatkowo kuratorem katedry teologii życia wewnętrznego.

Wybrany w roku 1988 i ponownie w roku 1991 rektorem Papieskiej Akademii Teologicznej, pełnił ten urząd do momentu mianowania go przez Ojca Świętego Jana Pawła II biskupem diecezji sandomierskiej. Jako rektor Uczelni, wprowadził wiele inicjatyw organizacyjnych i naukowych, między innymi zorganizował konwersatoria interdyscyplinarne pod nazwąCommunio et Communicatio, zainicjował dziewięcioletnią nowennę przed 600-leciem erygowania Wydziału Teologicznego Akademii Krakowskiej oraz nowennę przed 600-leciem śmierci patronki Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, św. Jadwigi Królowej. Biorąc inspirację z formularza mszalnego o św. Jadwidze, uzupełnił herb Uczelni hasłem "Euntes docete" (Idźcie i nauczajcie).

Od 1968 roku, jako organizator i pierwszy dyrektor Instytutu Liturgicznego przy Wydziale Teologicznym Akademii, kierował przez trzydzieści lat tą Szkołą - która zajmuje się teologią liturgii, muzyką kościelną i sztuką liturgiczną - wiążąc pracę naukowo-dydaktyczną i edytorską Instytutu z praktyką duszpasterską w kościele św. Marka Ewangelisty. Już w rok po powstaniu Instytutu Liturgicznego, a więc w roku 1969, na prośbę biskupa Ignacego Tokarczuka zorganizował w Rzeszowie Studium Liturgiczne dla pogłębienia formacji intelektualnej kapłanów, przekształcone następnie w Studium Pastoralne. Otwierając w roku 1989 przy kościele św. Marka w Krakowie katechumenat dla dorosłych, stworzył w Instytucie Liturgicznym Studium Katechumenalne przeznaczone dla formacji katechistów, którzy zajmują się przekazem wiary w katechumenacie i przygotowywaniem katechumenów do przyjęcia sakramentów chrześcijańskiej inicjacji.

Ksiądz Biskup Wacław Świerzawski jest autorem 64 książek i ok. 1300 artykułów naukowych i popularnonaukowych z dziedziny teologii liturgii i duchowości, drukowanych w czasopismach polskich i zagranicznych. Jako dydaktyk, jest promotorem licznych prac magisterskich, licencjackich i doktorskich. Jest członkiem towarzystw naukowych w kraju i za granicą. W roku 1975 został powołany na członka Komisji Episkopatu Polski ds. Uchwał Soboru Watykańskiego II. Od roku 1983 należy do zespołu redakcyjnego polskiej wersjiCommunio. Od 1980 roku jest członkiem a od roku 1994 przewodniczącym Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski oraz wydawcą i redaktorem pisma Anamnesis, biuletynu Komisji, który w roku 1996 uczynił ogólnodostępnym organem publikującym teksty z dziedziny duszpasterstwa liturgicznego. Od 1994 roku jest członkiem watykańskiej Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów a od roku 1996 członkiem Komisji Episkopatu ds. Duszpasterstwa Ogólnego i Rady Naukowej Episkopatu Polski.

Sakrę biskupią otrzymał Biskup Świerzawski 28 kwietnia 1992 roku w katedrze sandomierskiej z rąk Nuncjusza Apostolskiego Arcybiskupa Józefa Kowalczyka.

Jako Pasterz diecezji, erygował w Sandomierzu (1992) dla kształcenia świeckich Instytut Teologiczny im. Bł. Wincentego Kadłubka (z Diecezjalnym Studium Ogranistowskim), dając mu siedzibę w odnowionym (1997) zabytkowym budynku (dawne seminarium duchowne), któremu - razem z kaplicą - nadał patronat św. Jadwigi Królowej. Podjął w diecezji wiele inicjatyw dotyczących struktur i duszpasterstwa, takich jak powołanie ośrodkaCaritas(1992), Domu Samotnej Matki (1994), Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży (1993), Stowarzyszenia Rodzin Katolickich (1993), Akcji Katolickiej (1995). Erygował przy katedrze Ośrodek Katechumenalny dla diecezji Sandomierskiej (1993). Otworzył Dom Rekolekcyjny w Radomyślu nad Sanem (1995), Katolicki Dom Kultury Arka w Racławicach (1996) i Liceum Katolickie im. Św. Jadwigi Królowej w Sandomierzu (1997). Wprowadził (od 1994 roku) wieczystą adorację i dyżury w konfesjonale w kościele Świętego Ducha w Sandomierzu. W roku 1996 zainicjował doroczną diecezjalną pielgrzymkę do grobów św. Stanisława Biskupa i Męczennika (głównego patrona diecezji) i św. Jadwigi Królowej. Rozpoczął proces kanonizacyjny sługi Bożego ks. prof. Wincentego Granata (1995). Zorganizował dla wszystkich parafii diecezjalny Kongres Eucharystyczny (1997). Przeprowadził Drugi Synod Diecezji Sandomierskiej (1996-1999).

Kierując wielu kapłanów na studia specjalistyczne w kraju i za granicą, wprowadził od roku 1997 regularne zebrania naukowe w Wyższym Seminarium Duchownym w Sandomierzu. W roku 1994 zainicjował konwersatoria Communio et communicatio o tematyce duszpasterskiej dla duchowieństwa i świeckich. Otworzył Ludowy Uniwersytet Katolicki im. Ks. Konstantego Michalskiego w Staszowie (1994), Modliborzycach (1995), Nisku (1995) i w Łagowie Opatowskim (1997). Zorganizował w Sichowie sympozjum (1995) poświęcone Ks. Konstantemu Michalskiemu w 50. rocznicę jego wyjazdu z Ziemi Sandomierskiej. Jako przewodniczący Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski, przeprowadził krajowy kurs katechumenalny dla duszpasterzy (1993) i zorganizował coroczne sympozja pod nazwą Sandomierskich Dni Duszpasterskich (1996 -Przygotowanie do wprowadzania katechumenatu w diecezjach, 1997 -Inicjacja i reinicjacja, 1998 -Jak przekazywać wiarę dzisiaj? kerygmat - katecheza - dialog wiary - mystagogia, 1999 -Kierownictwo duchowe w sakramencie pokuty). Są one publikowane w Biuletynie Komisji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów Episkopatu Polski.

Pod rządami Biskupa Świerzawskiego odrestaurowano niektóre ważniejsze obiekty sakralne sandomierskiej Starówki (m. in. dach katedry) i budynki użyteczności publicznej (dom Akcji Katolickiej, dom Instytutu Teologicznego, plebania przykatedralna).

W jubileuszowym roku 600-lecia śmierci świętej Jadwigi Królowej, szczególnie czczonej na krakowskiej i sandomierskiej ziemi, i w roku jedynej w dziejach pielgrzymki Papieża do sandomierskiego grodu, Pasterz diecezji obchodził pięćdziesiątą rocznicę święceń kapłańskich.

Biskup Edward Materski (1981-1992)

Biskup Edward Materski, syn Ignacego i Marii, urodził się w Wilnie 6 stycznia 1923 r. Po śmierci ojca w 1932 r. przeniósł się do Warszawy. Tu uczęszczał do szkoły i w 1940 r. uzyskał świadectwo dojrzałości. Następnie zgłosił się do Seminarium Duchownego w Kielcach. święcenia kapłańskie otrzymał w katedrze kieleckiej 20 kwietnia 1947 r. z rąk bpa Czesława Kaczmarka. Pracował jako wikariusz w Chmielniku, Kielcach, Kurzelowie. W tym czasie uzyskał magisterium na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Warszawskiego. W 1955 r. obronił pracę doktorską na Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W diecezji został wizytatorem katechizacji i profesorem katechetyki w seminarium, a także podjął wykłady z katechetyki na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim.

W 1968 r. papież Paweł VI mianował go bpem pomocniczym diecezji kieleckiej. 28 marca 1981 r. Jan Paweł II prekonizował go na ordynariusza diecezji sandomierskiej. Ingres do katedry sandomierskiej odbył się 11 kwietnia 1981 r.

W ramach reorganizacji diecezji w Polsce dnia 25 marca 1992 r. został przeniesiony do nowo utworzonej diecezji radomskiej.